جناب مولوی در مثنوی معنوی از زبان موجودات به ظاهر غیر زنده فرموده است:

 عالم افسرده ست و نام او جماد........................... جامد افسرده بود اى اوستاد
باش تا خورشيد حشر آيد عيان ............................. تا ببينى جنبش جسم جهان‏
چون عصاى موسى اينجا مار شد .......................... عقل را از ساكنان اخبار شد
پاره‏ى خاك ترا چون مرد ساخت ............................ خاكها را جملگى شايد شناخت‏
مرده زين سويند وز آن سو زنده‏اند ........................ خامش اينجا و آن طرف گوينده‏اند
چون از آن سوشان فرستد سوى ما ...................... آن عصا گردد سوى ما اژدها
كوهها هم لحن داودى كند ................................... جوهر آهن به كف مومى بود
باد حمّال سليمانى شود .................................... بحر با موسى سخن دانى شود
ماه با احمد اشارت بين شود ............................... نار ابراهيم را نسرين شود
خاك قارون را چو مارى در كشد ............................ استن حنانه آيد در رشد
سنگ بر احمد سلامى مى‏كند ............................ كوه يحيى را پيامى مى‏كند
ما سميعيم و بصيريم و هشيم ............................ با شما نامحرمان ما خامشيم‏
چون شماسوى جمادى مى‏رويد .......................... محرم جان جمادان چون شويد
از جمادى عالم جانها رويد .................................. غلغل اجزاى عالم بشنويد
فاش تسبيح جمادات آيدت ................................. وسوسه‏ى تاويلها نربايدت‏
چون ندارد جان تو قنديلها .................................. بهر بينش كرده اى تاويلها